Σε κείμενο του στο ιστολόγιο “Επιστήμη της Νικοτίνης και Πολιτική” ο Clive Bates, γνωστός Σύμβουλος θεμάτων δημόσιου ενδιαφέροντος στο Λονδίνο και πρώην στέλεχος του υπουργείου Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Ουαλίας, αναλύει το φαινόμενο του ατμίσματος και της αποδεδειγμένης, όπως είναι παραδεκτό στη χώρα του, μείωσης της βλάβης στην υγεία που επιφέρει σε σχέση με το κάπνισμα, μέσα από τρεις διαφορετικές οπτικές, προσπαθώντας έτσι να δώσει στο θέμα τη σωστή, κατά τη γνώμη του, διάσταση.
Ακολουθεί το κείμενο στο ιστολόγιο:
Στη μακρά συζήτηση περί του ατμίσματος, συχνά βρισκόμαστε εν μέσω διασταυρούμενων απόψεων και οπτικών περί του ζητήματος. Κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να συζητηθεί το φαινόμενο της μείωσης της βλάβης στην υγεία που επιφέρει το άτμισμα από τρεις διαφορετικές οπτικές. Αυτές είναι οι οπτικές ενός επαγγελματία στην υγεία, ενός ανθρωπολόγου και ενός καταναλωτή.
Ένας επαγγελματίας της Υγείας αναρωτιέται: Πώς θα πρέπει το άτμισμα να γίνει κατανοητό και να αξιοποιηθεί (ή όχι) ώστε να μειωθούν οι βλάβες στην υγεία από το κάπνισμα;
Για τον επαγγελματία της υγείας, το άτμισμα θα έπρεπε να είναι μια σημαντική επέκταση στο εύρος των επιλογών που έχει για να βοηθήσει τους καπνιστές που θέλουν να το κόψουν. Προσφέρει μια διαφορετική στρατηγική για τη διακοπή του καπνίσματος, χωρίς την επιπλέον δυσκολία της διακοπής της πρόσληψης της εθιστικής νικοτίνης – κι έτσι παρέχεται μια πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας. Θα ήταν ανήθικο να αρνηθούμε στους καπνιστές ή να τους παραπλανήσουμε σχετικά με την επιλογή αυτή, ελπίζοντας απλά ότι θα κόψουν παράλληλα και το κάπνισμα και τη νικοτίνη εντελώς. Οι καπνιστές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να δοκιμάσουν το άτμισμα, αν τους αρέσει αυτή η επιλογή, ώστε να κόψουν το κάπνισμα, όχι μόνο όταν όλες οι άλλες παραδοσιακές μέθοδοι διακοπής αποτυγχάνουν. Θα πρέπει να προσφέρονται λογικές και τεκμηριωμένες επιστημονικά εξηγήσεις στους καπνιστές για αυτά τα προϊόντα.
Ένας ανθρωπολόγος θα αναρωτιόταν: Ποιος είναι ο ρόλος του ατμίσματος στην κοινωνία;
Για τον ανθρωπολόγο, το άτμισμα θα έπρεπε να αναγνωριστεί ως ένα φαινόμενο που έχει διαταράξει τη αγορά, κατά το οποίο οι χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου επιζητούν ικανοποιητικά υποκατάστατα και καλύτερους τρόπους πρόσληψης της νικοτίνης από ότι με το κάπνισμα.
Το άτμισμα αναδείχτηκε μέσω της ελεύθερης επιλογής των καταναλωτών και την καινοτομία των παραγωγών, και έγινε πρόσφατα λειτουργικό χάρη στις εξελίξεις στην τεχνολογία των μπαταριών, και στις χαλαρά ρυθμισμένες αγορές. Το άτμισμα έχει αναδειχτεί και καθιερωθεί παρά την αντίθεση πολλών στελεχών της δημόσιας υγείας και κυβερνήσεων, που έχουν προσπαθήσει να το ορίσουν ποικιλοτρόπως, από «φάρμακο διακοπής του καπνίσματος» μέχρι και «προϊόν καπνού», αν και δεν είναι τίποτα από το δύο.
Μέσω του ατμίσματος, έχει ενεργοποιήσει ή αποκαλυφθεί ένα δυσλειτουργικό και κακόβουλο σύστημα επιστήμης, διαμόρφωσης πολιτικών και ψευδών ειδήσεων. Το άτμισμα έχει επίσης διαταράξει την κοινότητα της δημόσιας υγείας, που έχει μπερδεμένα και μη ελεγμένα κίνητρα, και πιέζει ώστε αυτά τα προϊόντα (τα ηλεκτρονικά τσιγάρα) να απαγορευτούν, ή να ρυθμιστούν πολύ αυστηρά ή να φορολογηθούν βαριά, αν και αυτό θα έχει τη συνέπεια –αν όχι την πρόθεση- αυτά να γίνουν λιγότερο ελκυστικά ως εναλλακτικές μέθοδοι του καπνίσματος, και έτσι να προστατευθεί το εμπόριο τσιγάρου, και τελικά να προκληθούν περισσότερες ασθένειες και θάνατοι.
Τέλος, ένας καταναλωτής, θα αναρωτηθεί λογικά, «τι σημαίνουν αυτά για μένα»;
Για τον καταναλωτή, η ανάδειξη του ατμίσματος έχει δημιουργήσει ένα ανταγωνιστικό προϊόν σε αυτό που κυριαρχούσε στην αγορά της νικοτίνης για δεκαετίες. Αυτό επιφέρει μια σειρά πλεονεκτημάτων: έναν διασκεδαστικό, καθαρό τρόπο να προσλαμβάνεται η νικοτίνη, με πολύ μικρότερο κίνδυνο για την υγεία βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, πολλές εξελίξεις και νέα προϊόντα να δοκιμαστούν, μια αίσθηση «επίτευξης στόχου» και χειραφέτησης, ένα υποστηρικτικό κοινωνικό φαινόμενο (σ.σ. εννοεί τις κοινότητες των ατμιστών), μικρότερα κόστη, μικρότερο κοινωνικό «στίγμα»…
Όσον αφορά στα μειονεκτήματα, υπάρχει κάποια σχετική δυσκολία στο να το ξεκινήσει κανείς (μέχρι να εξοικειωθεί με τον τρόπο χρήσης) και, τουλάχιστον αρχικά, δεν επιφέρει πάντα την ίδια ικανοποίηση με το κάπνισμα. Ωστόσο, η «ζυγαριά» μεταξύ των πλεονεκτημάτων και των μειονεκτημάτων διαρκώς γέρνει υπέρ των πρώτων όσο περνάει ο καιρός, και τα προϊόντα βελτιώνονται και προκύπτουν νέες επιλογές.
Επίσης, το άτμισμα συνοδεύεται με την ενόχληση της υποχρέωσης να αντέξει ο χρήστης του ηλεκτρονικού τσιγάρου αυτό που φαίνεται ως εξατομικευμένη επίθεση στην ιδιωτική επιλογή και στην προσωπική του επιτυχία (σ.σ. της διακοπής του καπνίσματος), άλλων ανθρώπων (σ.σ. συνήθως μη καπνιστών) που τους κατακρίνουν για αυτή τους τη συνήθεια και τους κάνουν «μάθημα» περί της εναλλακτικής αυτής επιλογής τους, με τα γνωστά επιχειρήματα της –θεωρητικής για αυτούς- άμεσης και ολοκληρωτικής διακοπής του καπνίσματος.
Για αυτό ορισμένοι καταναλωτές μπορεί να διαπιστώσουν ότι εάν και κάτι «δουλεύει» για αυτούς, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα βρεθούν άλλοι με άλλη γνώμη, που θα τους κατηγορήσουν για την επιλογή τους, και πιθανότατα αυτό θα τους μετατρέψει σε «ακτιβιστές» (σ.σ.του ατμίσματος, εν προκειμένω)…